DİYALİZ HASTALARINDA BESLENME
Diyaliz: Vücut sıvılarında istenmeyen maddeleri yarı geçirgen bir zar aracılığı ile vücuttan atılmasıdır.
Böbreklerimiz fonksiyonlarını tam anlamıyla yerine getiremediğinde, kanda istenmeyen birçok madde birikmektedir. Diyaliz ve diyet uygulaması ile birlikte hastalığın ilerlemesi yavaşlar ve ortaya çıkabilecek problemler en aza indirilir. Doğru ve sağlıklı beslenme kişinin yaşam kalitesini artırır ve vücutta harabiyeti azaltır.
Böbrek fonksiyonları bozulmuş hastalarda sodyum, potasyum ve fosfor denilen maddelerin sınırlandırılması önemlidir.
Et grubunda bulunan besinler vücudumuzun protein ihtiyacını karşılamaktadır. Et grubunda bulunan kırmızı et, beyaz et (tavuk, balık), yumurta fosfor içeriği yüksek besinler olduğu için sınırlı miktarda tüketilmesi gerekir.
Süt grubunda bulunan besinler vücudumuzun protein ve kalsiyum ihtiyacını karşılamaktadır. Süt grubunda bulunan yoğurt, peynir ve süt fosfor içeriği yüksek besinler olduğu için porsiyon miktarına dikkat ederek, sınırlı miktarda tüketilmesi gerekir.
Ekmek grubunda bulunan besinler vücudumuzun günlük enerji ihtiyacının çoğunu karşılamaktadır. Ekmek grubunda bulunan tam tahıllı besinlerin potasyum içeriği yüksek olduğundan tam tahıllı besinler tüketilmemelidir. Örneğin; tam tahıllı ekmek yerine beyaz ekmek, bulgur pilavı yerine pirinç pilavı veya makarna tüketilmelidir. Verilen bu öneriler diyabet hastası olmayan diyaliz hastaları içindir.
Sebze ve meyve grubunda bulunan besinler vitamin ve mineral bakımında zengin olmakla birlikte, içeriğinde potasyum fazla miktarda bulunmaktadır. Potasyum böbrek yetmezliği olan hastalarda kısıtlanır. Kısıtlanmadığı takdirde kanda potasyum değeri artar kalple ilgili problemler oluşturabilir. Pişmiş sebzelerin suyu tüketilmemelidir.
Tuz, diyaliz hastası olan kişilerde yeterli miktarda vücuttan atılmadığı için birikmektedir. Tuz biriktiği takdirde bireyde su tüketim miktarı artar ve kişide ödem oluşur. Tuz birikimi ile beraber yüksek tansiyon (hipertansiyon) ve kalp yetmezliği gibi sorunlar gözlenebilir. Besinlerin tuzsuz tüketilmesi önemlidir. Yemek ve ekmekler tuzsuz olmalıdır. Zeytin, turşu, pastırma, sucuk, vb. tuz içeriği yüksek besinler tüketilmemelidir.
|
Potasyum İçeriği Yüksek Besinler |
Fosfor İçeriği Yüksek Besinler |
|
Süt ve Süt Ürünleri: Süt, Yoğurt |
Süt ve Süt Ürünleri: Beyaz Peynir |
|
Et ve Et Ürünleri: Sucuk, Salam, Sosis, Pastırma |
Et ve Et Ürünleri: Balık ve Deniz Ürünleri Sucuk, Salam, Sosis, Pastırma |
|
Kuru baklagilller – Yağlı tohumlar: Kuru yemişler, kuru fasulye, nohut, mercimek, barbunya |
Kuru baklagilller – Yağlı tohumlar: Kuru yemişler, kuru fasulye, nohut, mercimek, barbunya |
|
Meyveler: Hurma, Muz, Kavun, Nar, Kivi, Kuru Meyveler |
Meyveler: Kuşburnu, Kuru Meyveler |
|
Sebzeler: Enginar, Mantar, Domates, Salatalık, Ispanak, Semizotu |
Sebzeler: Kuru Sebzeler, Sarımsak, Mantar |
|
Tahıllar: Bulgur, Mısır |
Tahıllar: Kepekli ve Tam Tahıllı Ürünler |
Sıvı alımı ayran, su ve diğer sıvılarla birlikte 1 – 1,5 Lt sıvıyı geçmemelidir.
Kahve’nin potasyum içeriği yüksek olması ve vücuttan su atımına neden olabileceğinden dolayı önerilememektedir.
Maden suyu tüketiminden kaçınılmalıdır. Çünkü, potasyum ve fosfor içeriği yüksektir.
DİYET KİŞİYE ÖZELDİR.
Ömer ÖZDAĞLI
Diyetisyen
