Bugün günlerden ne?

Bugün günlerden 17 Ocak 2022 Pazartesi

Olaylar

Ordu hareketleri
II. Körfez Savaşı 1991

1299 - Osmanlı İmparatorluğu'nu, Oğuzlar'ın Kayı boyuna mensup Osman Gazi; Söğüt ve Domaniç civarında, Anadolu Selçuklu Devleti'nin obası ve kendisine uçbeyliği olarak tahsis ettiği bölgede bağımsızlık ilan ederek kurmuştur.

1605 - Cervantes'in Don Kişot adlı romanı ilk kez yayımlandı. Romanın 2. bölümü ise tam 10 yıl sonra basılacaktır.

1685 - Viyana'da ilk kafe Johannes Diodato tarafından açıldı.

1819 - Simón Bolívar, Kolombiya Cumhuriyeti'ni ilan etti.

1851 - Şirket-i Hayriye kuruldu.

1852 - Sand River Antlaşması ile Birleşik Krallık, Transvaal'deki (Güney Afrika) Boer kolonilerinin bağımsızlığını kabul etti.

1875 - Karaköy-Beyoğlu arasındaki Tünel işletmeye açıldı. Tünel, 1863'te Londra'da hizmete giren yeraltı toplu taşıma sistemlerinden sonra inşa edilen dünyanın en eski 2. yeraltı toplu taşıma sistemidir.

1904 - Anton Çehov'un yazdığı Vişne Bahçesi adlı oyun, ilk kez Moskova Sanat Tiyatrosu'nda sahnelendi.

1909 - Fenerbahçe ile Galatasaray ilk kez karşılaştı; FB:0, GS:2

1917 - ABD, Virgin Adaları karşılığında Danimarka'ya 25 milyon dolar ödedi.

1923 - Mustafa Kemal Paşa'nın İzmit'te düzenlediği ilk basın toplantısı, sabaha karşı sona erdi.

1929 - Elzie Crisler Segar tarafından yaratılan Temel Reis (Popeye) karikatürü, ilk kez bir gazetede yayımlandı.

1934 - Revü yıldızı Josephine Baker, İstanbul'a geldi.

1942 - Ankara'da ekmek karneye bağlandı.

1944 - Monte Cassino Savaşı: II. Dünya Savaşı'nın en uzun ve kanlı çarpışmalarından biri başladı.

1945 - SSCB ve Polonya birlikleri Varşova'ya girdi.

1946 - BM Güvenlik Konseyi ilk toplantısını yaptı.

1955 - Nükleer enerjiyle çalışan ilk denizaltı olan, ABD'ye ait "USS Nautilus (SSN-571)" suya indirildi.

1960 - Yahya Kemal Müzesi açıldı. Müze Fatih Külliyesi'nin Baş Kurşunlu Medresesi'nde bulunuyor.

1961 - Kongo Başbakanı Patrice Lumumba öldürüldü.

1964 - Londra Konferansı'nda Kıbrıs Türk toplumunu temsil eden Rauf Denktaş konuştu. Rauf Denktaş, federal yönetime gidilmezse, ayrı bir hükûmet kuracaklarını açıkladı.

1966 - Bir Amerikan B-52 bombardıman uçağı, İspanya üzerinde bir yakıt tanker uçağı ile yakıt ikmali sırasında çarpıştı ve dört hidrojen bombasını Palomares köyü civarına düşürdü. "Palomares Olayı" olarak hatırlanan olay sonrası, çevrede radyasyon kirliliği oluştu.

1971 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü Erdal İnönü'nün evinin önüne dinamit atıldı.

1973 - Ferdinand Marcos, Filipinler'in "ömür boyu" Başkanı oldu.

1974 - Resmî olarak son Anadolu parsı öldürüldü.1

1980 - Sol görüşlü militanlar Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ve Mehmet Kambur, mensubu oldukları komünist örgüte para bulmak için giriştikleri kuyumcu soygununda bir kuyumcuyu ve bir polisi öldürdüler, emniyet kuvvetlerine ve halka ateş açtılar, polis otosunu taradılar.

1981 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Gaziantep'te halka seslendi: "Biliyorsunuz: Yalancı devrimciler, 'Tek yol devrim!' diye ortaya atıldılar; duvarlara, şuraya buraya yazdılar. Evet, devrim vardır ama bu tek yol Atatürk devrimidir! Onun yoludur. Atatürk'ün koyduğu ilkeler komünizme de faşizme de kapalıdır."

1984 - Dolandırıcılıktan yargılanan Abidin Cevher Özden (Banker Kastelli) beraat etti.

1984 - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Yerel Seçim Yasası kabul edildi.

1987 - Bülent Ecevit, Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı davranmaktan 11 ay 20 gün hapse mahkûm edildi. 12 Eylül darbesinden sonra Bülent Ecevit hakkında 80, Süleyman Demirel hakkında 55 dava açılmıştı.

1990 - Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekillerinin hazırladıkları Güneydoğu Anadolu Araştırma Raporu açıklandı.

1990 - Yazar Aziz Nesin, kendisine "vatan haini" dediği gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı.

1991 - 2. Körfez Savaşı, müttefik uçaklarının Irak ve Kuveyt'teki hedefleri vurmalarıyla başladı. Irak, misilleme olarak İsrail'e 8 adet Scud füzesi yolladı.

1992 - İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), Kuzey İrlanda'da Protestanlara ait bir binayı bombaladı, 7 işçi öldü.

1994 - Güney Kaliforniya'da 6,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 61 kişi öldü, 20 milyar dolar hasar olduğu tahmin ediliyor.

1994 - 21 Ocak'ta fırlatılması planlanan ilk Türk uydusu Türksat 1A'yı taşıyacak Arien füzesi arızalandı. Fırlatma işlemi 10 gün ertelendi.

1995 - Avrupa Parlamentosu, Saharov Ödülü'nü cezaevinde bulunan eski DEP milletvekili Leyla Zana'ya verdi.

1995 - Japonya'nın Osaka-Kobe bölgesinde 7,2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 6 binden fazla kişi öldü.

2000 - İstanbul'da bir villaya operasyon düzenlenmesi sonucunda çıkan çatışmada, Hizbullah'ın elebaşısı Hüseyin Velioğlu ölü ele geçirildi. Genişletilen operasyonda, mezar evler ortaya çıkarıldı ve çok sayıda Hizbullah mensubu yakalandı.

2003 - Bugün gazetesi yayın hayatına başladı.

2005 - İstanbul'da 97 şehit asker ailesi ve malul gaziye Cumhurbaşkanlığı Devlet Övünç Madalyası ve Beratı verildi.

2006 - Adalet Bakanı Cemil Çiçek, Mehmet Ali Ağca'nın tahliye kararının, yazılı emir yoluyla bozulması istemini içeren başvurusunu Yargıtay'a gönderdi.

2007 - Kuzey Kore'nin nükleer denemesi üzerine Chicago Üniversitesindeki sembolik Kıyamet Günü Saati 11:55'e ayarlandı. (12 Kıyamet demektir) Saat, soğuk savaş boyunca 18 kez değiştirilmiştir.

2012 - KKTC'nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, son yolculuğuna uğurlandı. Kıbrıs'taki Selimiye Camii'nde kılınan cenaze namazı ardından top arabasına yüklenen naaşı, gökkuşağının altından geçerek Cumhuriyet Parkı'ndaki anıt mezara defnedildi.

Doğumlar

1501 - Leonhart Fuchs, Alman doktor ve botanikçi (ö. 1566)

1504 - V. Pius, 1566-1572 yılları arasında papalık yapmıştır (ö. 1572)

1600 - Pedro Calderón de la Barca, İspanyol şair, oyun yazarı, asker ve din adamı (ö. 1681)

1612 - Thomas Fairfax, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in silah arkadaşı (ö. 1671)

1647 - Elisabeth Hevelius, ilk kadın astronomlardan biri (ö. 1693)

1706 - Benjamin Franklin, Amerikalı bilim insanı ve siyasetçi (ö. 1790)

1732 - II. Stanisław August Poniatowski, Polonya'nın son kralı (ö. 1798)

1771 - Charles Brockden Brown, Amerikalı romancı ve gazeteci (ö. 1810)

1783 - Pedro Gual Escandón, Venezuelalı avukat, politikacı ve diplomat (ö. 1862)

1784 - Philippe Antoine d'Ornano, Fransız asker ve politikacı (ö. 1863)

1789 - Emmanuele Antonio Cicogna, İtalyan bibliyograf, rahip ve hukukçu (ö. 1868)

1800 - Caleb Cushing, ABD devlet adamı ve diplomat (ö. 1879)

1820 - Anne Brontë, İngiliz romancı (ö. 1849)

1834 - August Weismann, Alman biyolog (ö. 1914)

1837 - Vasili Radlof, Rus doğu bilimci (ö. 1918)

1857 - Wilhelm Kienzl, Avusturyalı besteci (ö. 1941)

1858 - Tomás Carrasquilla, Kolombiyalı yazar (ö. 1940)

1860 - Douglas Hyde, İrlandalı siyasetçi ve şair (ö. 1949)

1863 - David Lloyd George, İngiliz politikacı (ö. 1945)

1863 - Konstantin Stanislavski, Rus tiyatro oyuncusu, yönetmen ve Moskova Sanat Tiyatrosu'nun kurucusu (ö. 1938)

1867 - Carl Laemmle, Alman asıllı Amerikalı film yapımcısı (ö. 1939)

1871 - David Beatty, İngiliz Kraliyet Donanması amirali (ö. 1936)

1880 - Mack Sennett, Kanadalı film yapımcısı ve yönetmen (ö. 1960)

1884 - Sergei Gorodetsky, Rus şair (ö. 1967)

1885 - Nikolaus von Falkenhorst, Nazi Almanyası döneminde Heer generali (ö. 1968)

1886 - Glenn L. Martin, Amerikalı havacılık öncüsü (ö. 1955)

1889 - Ralph H. Fowler, İngiliz fizikçi ve astronom (ö. 1944)

1893 - Ernst Arnold Egli, İsviçre kökenli mimar ve şehir plancısı (ö. 1974)

1899 - Al Capone, İtalyan asıllı Amerikalı mafya lideri ve Dünyanın en ünlü gangsteri (ö. 1947)

1901 - Aron Gurwitsch, Litvanya asıllı Amerikalı filozof (ö. 1973)

1905 - Guillermo Stábile, Arjantinli futbolcu (ö. 1966)

1911 - George Stigler, Amerikalı iktisatçı ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1991)

1921 - Cavit Orhan Tütengil, Türk sosyolog ve akademisyen (ö. 1979)

1922 - Betty White, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı ve yazar (ö. 2021)

Muhammed Ali (1942-2016)

1925 - Selçuk Yaşar, Türk iş adamı

1927 - Eartha Kitt, Amerikalı siyah sahne ve sinema oyuncusu (ö. 2008)

1929 - Dick Alban, Amerikalı futbol oyuncusu (ö. 2006)

1931 - James Earl Jones, Amerikalı oyuncu (Shakespeare'in Othello'sundaki performansıyla ünlü)

1933 - Dalida, İtalyan şarkıcı (ö. 1987)

1937 - Alain Badiou, Fransız filozof

1939 - Hristodulos, Hukuk ve İlahiyat mezunu olup, Yunanistan Kilisesi başpiskoposluğu yapmış ruhani (ö. 2008)

1939 - Maury Povich, Amerikalı seslendirme sanatçısı ve oyuncu

1940 - Umur Bugay, Türk senarist, oyuncu, yönetmen ve yazar (ö. 2019)

1940 - Tabaré Vázquez, Uruguaylı siyasetçi (ö. 2020)

1942 - Muhammed Ali, Amerikalı boksör (ö. 2016)

1943 - René Préval, Haitili agronomist ve siyasetçi (ö. 2017)

1944 - Françoise Madeleine Hardy, Fransız şarkıcı

1944 - Ann Oakley, İngiliz toplumbilimci ve yazar

1948 - Davíð Oddsson, İzlandalı politikacı

1949 - Anita Borg, Amerikalı bilgisayar bilimci (ö. 2003)

1949 - Andy Kaufman, Amerikalı komedyen ve oyuncu (ö. 1984)

1949 - Mick Taylor, İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve gitarist (John Mayall & the Bluesbreakers ve The Rolling Stones)

1954 - Robert F. Kennedy Jr., Robert F. Kennedy'nin oğlu ve John F. Kennedy'nin yeğeni olan Amerikalı çevre avukatı ve yazar

1955 - Pietro Parolin, İtalyan kardinali

1956 - Faruk Çelik, Türk siyasetçi

1956 - Damian Green, Britanyalı siyasetçi

1956 - Paul Young, Amerikalı müzisyen

1957 - Steve Harvey, Amerikalı radyo ve televizyon sunucusu

1959 - Müfit Kayacan, Türk oyuncu ve tiyatro yönetmeni

1962 - Jim Carrey, Amerikalı oyuncu

1963 - Kai Hansen, Alman Metal müzik gitaristi ve vokalisti

1964 - Russell Doig, İskoç futbolcu

1964 - Michelle Obama, Amerikalı avukat ve ABD'nin 44. Başkanı Barack Obama'nın eşi

1968 - Svetlana Masterkova, Rus atlet

1969 - Naveen Andrews, İngiliz aktör

1969 - Tarık Mengüç, Türk şarkıcı ve söz yazarı

1969 - Lukas Moodysson, İsveçli senarist ve yönetmen

1969 - Tiësto, Hollandalı DJ ve prodüktör

1970 - Genndy Tartakovsky, Amerikalı animatör, çizgi dizi senaristi ve yapımcısı

1971 - Kid Rock, Amerikalı rapçi ve şarkı yazarı

1971 - Sylvie Testud, Fransız oyuncu

1972 - Levan Varşalomidze, Gürcü siyasetçi

1972 - Yelda Reynaud, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu

1973 - Cuauhtémoc Blanco, Meksikalı futbolcu

1974 - Yang Chen, Çinli millî futbolcu ve teknik direktör

1975 - Freddy Rodríguez, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu

1978 - Ricky Wilson, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı

1980 - Zooey Deschanel, Amerikalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve aktris

1982 - Dwyane Wade, Amerikalı basketbolcu

1983 - Álvaro Arbeloa, İspanyol eski futbolcu

1984 - Calvin Harris, İskoç şarkı yazarı, DJ ve prodüktör

1984 - Filip Hološko, Slovak futbolcu

1985 - Simone Simons, Hollandalı müzisyen ve söz yazarı

1988 - Andrea Antonelli, İtalyan motosiklet yarışçısı (ö. 2013)

1988 - Héctor Moreno, Meksikalı futbolcu

1992 - Julien Crampon, Fransız oyuncu

1994 - Reina Ueda, Japon şarkıcı ve seslendirme sanatçısı

1997 - Jake Paul, Amerikalı YouTuber, boksör ve internet ünlüsü

Ölümler

395 - I. Theodosius, Roma İmparatoru (d. 347)

1041 - I. Mesud, Gazne Devleti sultanı (d. ?)

1345 - Martino Zaccaria, 1314 - 1329 Sakız Adası Dükü

1468 - İskender Bey, Arnavutların ulusal kahramanı (d. ?)

1567 - Sampiero Corso, Korsikalı soylu, özgürlük savaşçısı ve halk kahramanı (d. 1497)

1598 - I. Fyodor, Rus Çarı (d. 1557)

1686 - Carlo Dolci, İtalyan ressam (d. 1616)

1705 - John Ray, İngiliz doğabilimci ve bitki bilimci (d. 1627)

1751 - Tomaso Albinoni, İtalyan besteci (d. 1671)

1784 - Yosa Buson, Japon şair ve ressam (d. 1716)

1834 - Giovanni Aldini, İtalyan fizikçi (d. 1762)

1863 - Horace Vernet, Fransız ressam ve grafik sanatçısı (d. 1769)

1880 - Antoine Agénor de Gramont, Fransız diplomat ve devlet adamı (d. 1819)

1884 - Hermann Schlegel, Alman ornitolog ve herpetolojist (d. 1804)

1886 - Abdüllatif Suphi Paşa, Osmanlı devlet adamı ve yazar (d. 1818)

1890 - Władysław Taczanowski, Polonyalı bilim adamı (d. 1819)

1893 - Rutherford B. Hayes, Amerika Birleşik Devletleri'nin 19. Başkanı (d. 1822)

1898 - Charles B. Stoughton, Amerikalı subay ve alay komutanı (d. 1841)

1911 - Francis Galton, İngiliz bilim insanı (d. 1822)

1932 - Ahmet Derviş, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1881)

1933 - Louis Comfort Tiffany, Amerikalı sanatçı ve tasarımcı (d. 1848)

1934 - Karl Fritsch, Avusturyalı botanikçi (d. 1864)

1942 - Walter von Reichenau, Alman subay ve Nazi Almanyası mareşali (d. 1884)

1944 - Sait Köknar, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1901)

1946 - I. Benjamin, İstanbul Ortodoks Patrikhanesinin, 266. Ekümenik Patriği (d. 1871)

1954 - İsmail Habib Sevük, Türk eğitimci ve edebiyat tarihçisi (d. 1892)

1954 - Leonard Eugene Dickson, Amerikalı matematikçi (d. 1874)

1957 - Ratip Aşir Acudoğlu, Türk heykeltıraş (Menemen'de Kubilay Anıtı'nı yapan) (d. 1898)

1958 - Mustafa Şekip Tunç, Türk akademisyen ve Türkiye'de modern psikolojinin kurucusu (d. 1886)

1961 - Patrice Lumumba, Kongo DC'nin ilk Başbakanı (d. 1925)

1985 - Muzaffer Hacıhasanoğlu, Türk yazar (d. 1924)

1987 - Hadi Hüsman, Türk siyasetçi ve eski Gümrük ve Tekel Bakanlarından (d. 1904)

1991 - V. Olav, 1957'den ölümüne kadar Norveç kralı (d. 1903)

1996 - Şoför İdris, Türk işçi önderi ve TKP'li sendikacı (d. 1914)

1996 - Božidarka Kika Damjanović-Marković, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da faaliyet yürüten siyasi aktivist, Yugoslav Partizanları komutan, direnişçi, ulusal kahraman (d. 1920)

Mehmet Ali Birand (1941-2013)

1997 - Clyde Tombaugh, Amerikalı gök bilimci (Plüton'u keşfeden) (d. 1906)

1998 - Gökhan Semiz, Türk müzisyen, söz yazarı, besteci, tiyatro sanatçısı ve Grup Vitamin solisti (d. 1969)

1999 - Ergun Balcı, Türk gazeteci

2000 - Eugène Ehrhart, Fransız matematikçi (ö. 1906)

2000 - Hüseyin Velioğlu, Türk Hizbullah örgütü ve İlim grubunun siyasi lideri (d. 1952)

2002 - Peter Adamson, İngiliz oyuncu (d. 1930)

2002 - Camilo José Cela, İspanyol yazar (d. 1916)

2003 - Richard Crenna, Amerikalı oyuncu (d. 1926)

2005 - Virginia Mayo, Amerikalı oyuncu (d. 1920)

2005 - Yıldırım Gencer, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936)

2005 - Zao Ziyang, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi eski Genel Sekreterlerinden (d. 1919)

2007 - Art Buchwald, Amerikalı politik mizahçı ve Pulitzer Ödülü sahibi gazeteci (d. 1925)

2008 - Bobby Fischer, Amerikalı satranç ustası (d. 1943)

2010 - Erich Segal, Amerikalı yazar, senarist ve eğitimci (d. 1937)

2012 - Johnny Otis, Amerikalı blues müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1921)

2013 - Mehmet Ali Birand, Türk gazeteci ve yazar (d. 1941)

2014 - Beliğ Beler, Türk siyasetçi (d. 1925)

2014 - Suchitra Sen, Hint oyuncu (d. 1931)

2015 - Fatin Hamama, Mısırlı aktris ve yönetmen (d. 1931)

2015 - Origa, Rus şarkıcı (d. 1970)

2015 - Greg Plitt, Amerikalı oyuncu, model ve vücut geliştirme sporcusu (d. 1977)

2016 - Rıza Ehadi, İranlı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1962)

2016 - Blowfly, Amerikalı müzisyen, şarkıcı-besteci, rapçi, komedyen ve yapımcı (d. 1939)

2016 - Gottfried Honegger, İsviçreli grafiker (d. 1917)

2016 - Carina Jaarnek, İsveçli şarkıcı (d. 1962)

2016 - Sherron Mills, Eski Amerikan basketbol oyuncusu (d. 1971)

2017 - Philip Bond, Britanyalı oyuncu (d. 1934)

2017 - Alenka Goljevšček, Slovenyalı oyun yazarı (d. 1933)

2017 - Daniel Vischer, İsviçreli siyasetçi (d. 1950)

2018 - Jessica Falkholt, Avustralyalı genç kuşak oyuncu (d. 1988)

2018 - Jerzy Gros, Polonyalı uzun mesafe koşucusu atlet (d. 1945)

2018 - Simon Shelton, İngiliz oyuncu ve dansçı (d. 1966)

2019 - Vicente Alberto Álvarez Areces, İspanyol politikacı (d. 1943)

2019 - Babikir İvadullah, Sudanlı Arap kökenli siyasetçi ve eski başbakan (d. 1917)

2019 - Windsor Davies, İngiliz oyuncu (d. 1930)

2019 - Daniel C. Striepeke, Amerikalı makyaj sanatçısı ve kostüm tasarımcısı (d. 1930)

2019 - Reggie Young, Amerikalı country-rock müzisyeni (d. 1936)

2020 - Pietro Anastasi, Eski İtalyan millî futbolcu (d. 1948)

2020 - Rahşan Ecevit, Eski Başbakan Bülent Ecevit'in eşi, Demokratik Sol Parti ile Demokratik Sol Halk Partisi'nin kurucusu ve ilk başkanı (d. 1923)

2020 - Derek Fowlds, İngiliz oyuncu ve sunucu (d. 1937)

2020 - Terence Hallinan, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1936)

2020 - Khagendra Thapa Magar, Nepalli kısa boyu ile bilinen rekortmen (d. 1992)

2020 - Morimichi Takagi, Japon profesyonel beyzbol oyuncusu ve teknik direktör (d. 1941)

2021 - Nikolay Antoşkin, Sovyet-Rus yüksek rütbeli asker ve siyasetçi (d. 1942)

2021 - Jacques Bral, Fransız film yapımcısı, yönetmeni, ressam ve senarist (d. 1948)

2021 - Joevana Charles, Seyşelli kadın siyasetçi (d. 1955)

2021 - Barbara Gronemus, Amerikalı siyasetçi ve çiftçi (d. 1931)

2021 - Sammy Nestico, Amerikalı besteci ve aranjör (d. 1924)