16 Ocak 2012 Pazartesi 13:06
Yıllardan beri gazetelerin verdiği belgesel film CD’leri, DVD’leri belgeliğimizde önemli bir yer tutuyor. Daha önceleri bazı dergiler bunları ses kaydı ( odio) kasedi, video ( odio-visüel ) kaset olarak verirdi. Devir değişti, teknoloji gelişti İlerde belki daha değişik biçimlerde yararlanacağız bunlardan.
Fakat, bir gazetenin verdiği belgesel CD’sini, takım olarak almak pek de öyle kolay olmuyor. Özellikle ilköğretim sosyal bilgiler, ortaöğretim coğrafya, biyoloji öğretmenleri bunlara gereksinim duyuyorlar. Fakat, kupon biriktirmek başlı başına bir sorundur ülkemizde.
Neden?
Bir doğu ilinde bir ilçe merkezinin uzak bir beldesinde görevli bir öğretmen düşünelim. Öğrencilerini en iyi yöntemlerle yetiştirmek istiyor. Televizyonda görüyor; bir gazete belgesel film seti armağan edecek. Nasıl? 59 kupon biriktirerek. İki ay boyunca bu iyi niyetli, öğrencilerine yararlı olmak için emek verecek, çaba gösterecek öğretmen, düzenli olarak o gazeteyi izleyecek, kuponları biriktirecek, duyuruya göre dağıtım vakti geldiği zaman gidip il merkezindeki adresten armağanı alacak.
Zor iş.
Çünkü, beldede gazete satışı yapan bir dükkan yoktur. Her gün ilçe merkezine gidip gelen bir minibüs var. Sürücüsüne para vereceksin, sana o gazeteyi getirecek. Minibüs hafta sonu günlerinde çalışmıyor. Öyleyse ayda 8 gün gazeteyi elde edemeyeceksin. Bazen yedek kuponları biriktirmek de olanak dışıdır. Kuponlar eksik olunca seti sana vermezler.
Başlıbaşına bir bunalımdır bu. Modern tanımla “stres”. Bir kolaylık düşünmeli. Örneğin, gazete, ilköğretim okullarına, ilçe halk kütüphanelerine , liselere, halk eğitim merkezlerine 59 kupon yerine 29 kupon karşılığı armağan etmeli bu setleri. Böylece sorun, kısmen de olsa çözümlenir ve bu setleri edinmek zor olmaktan çıkar.
Eğitimde ne gibi değişikliklere yol açar bir belgesel film?
Bir öğrencinin, derste ilgisi en çok 20 dakika bir konu üzerinde tutulabilir. Sonra dikkat dağılır. Öyleyse ne yapmak gerek. Sürekli ders anlatmak yerine, diyelim 80 dakikalık dersin 20-30 dakikasını bir belgesel ile değerlendirme olanağı vardı. Elbette, elinin altında, her an kullanıma hazır bir belgesel film seti var ise.
Öğrenci üzerinde ne gibi değişikliklere yol açar bir belgesel film?
Ne denli özenli, güzel anlatılırsa anlatılsın, bir dersin sözlü açıklamaları yetersiz kalır.
Örneğin coğrafyada bir bölge, bir kent, bir dağ, bir ırmak canlı filmlerle tanıtılıyorsa, öğrencinin ilgisi artar. Bu,vatan coğrafyasına, komşu ülkelere, dünya genelinde tüm ülkelere yayılabilir. Böylece, öğrenci, yaşadığı dar çevrenin dışında geniş bir dünya olduğunu öğrenir.
Sanat tarihi dersini ele alalım. Yurtta ve dünyada uygarlık kalıntıları en güzel yöntemle belgesel izletilerek açıklanabilir. Elbet, öğrencide yanlış duygulara yol açmayacak; hurafeye, safsataya yer vermeyecek ciddiyette , iyi hazırlanmış, iyi seslendirilmiş nitelikli belgesel filmlerle sağlanabilir bu yarar.
Bir biyoloji, ekoloji konusu en güzel belgesellerle öğretilebilir. Ekosistemler, doğa bilimlerinin konuları işlenirken belgesel filmlere başvurmak gerekir. Çevre değişmeleri, ortam kirlenmesi sorunları kitaplardan öğrenilir, öğretilir, fakat belgesellerle desteklenir. Yabanıl yaşam, doğada dengeler, av-avcı ilişkileri…BBC’nin, National Geographic’in ve daha başka kuruluşların olağanüstü yararlı belgeselleri artık Türk kamuoyunun yararlanmasına hazır durumdadır. Büyük çabalarla, olgun sesli ve Türkçemizi güzel konuşan sanatçıların seslendirmesiyle pek önemli bir eğitim ve kültür hizmeti gerçekleştirilmiştir.
Belgesellerin iyi değerlendirilmesi, derslerde dengeli kullanımıyla ne gibi yararlar sağlanabilir? Elbet, bir anda kendini gösteremez yararı…Fakat, lisede biyoloji dersinde izlediği ve etkilendiği bir belgeselle öğrenci, belki de mesleğini belirlemede belirgin bir yol almış olur. 2023’te, 2033’te belki de ülkemize tıp, kimya, fizik, teknoloji Nobel ödülleri kazandıracak bilim insanları, belgeselleri günümüzde izleyen öğrencilerden çıkacaktır.
Belgesel filmlerin yararı tartışılmaz.
Bunları sağlayıp el altında bulundurmak ve gerektiğinde, düzenli olarak kullanmak gerekiyor.
